Kajś [edycyjŏ ślōnskŏ]
Gyszichta ô Gōrnym Ślōnsku

Finalista Nagrody Literackiej Nike 2021.

Bez wiynkszość życiŏ widzioł żech Ślōnzŏkōw za jaskiniowcōw ze kilofym i roladōm. Swojã ślōnskość żech wypiyroł. We podstawōwce pani Chmiel grała nōm na cyji Rotã, a jŏ niy mioł pojyńciŏ, iże tyn Niymiec ze pieśni, co pluje we twŏrz, ôn bōł mōj praôjciec.

Ô swojich korzyniach żech wiedzioł mało. Niy wierzōł żech, iże na Ślōnsku przed wojnōm sie ôdbyła jakŏ historyjŏ. Moji antynaciŏ byli choby z inkszyj planety, nosiyli jakeś niymożebne miana: Urban, Reinhold, Lieselotte.

Niyskorzij była ta nazistowskŏ burdelmama, majōr z Kaukazu, prastarzik na „delegacyjach” w Polsce we wrześniu 1939, nagrobek ze zeszkrobanym mianym przi kōmpoście. Coś pynkało. Spokopiōł żech, iże za ôgrodzyniym trefiyła sie alternatywnŏ historyjŏ, dzieje ôdwrōcōne na rymby.

Postanowiōłch sie posmykać po ôkolicy, sprōbować słożyć to w cołkość. I czegoch tam niy znŏd: hned milijōn ludzi, co deklarujōm nŏrodowość, co „niy istniyje”, katastrofã ekologicznõ niyznōmych miŏr, gyszichty ô polskij kolōniji, ô separatyzmach i ludzi, co idōm niy za tym manszaftym, co trza. Ôto naszŏ silezjogōnijŏ. - Zbigniew Rokita

Autōr tyj ważnyj ksiōnżki wyznŏwŏ, iże dugo sie przeprŏszoł ze swojōm ślōnskościōm. Terŏz pōmŏgŏ nōm zrozumieć dramat krajiny, co leży na pograniczu kultur i historyje – czymu Ślōnsk durch je „kajś”, a niy w cyntrum polskij świadōmości. - Małgorzata Szejnert